Sámi dáiddár gilvala gutni ja 200 000 runvvo alde

Cuoŋumánus gilvalit vihtta dáiddára gutnebálkášumi ja 200 000 ruvnno alde. Máret Ánne Sara lea okta sis gii lea válljejuvvon loahppagilvui ja čájáhussii mii rahppo Sandefjord kunstforeningas 27 beaivve cuoŋománus.

Lea vuosttaš geardde go Sámi dáiddár lea nammaduvvon gilvui mii dál lágiduvvo viđát geardde. Bálkášupmi juhkko juohke nuppi jagi ja vuoitu lea 200 000 ruvnno ja sierračajáhus dáiddásearvvis jagi máŋŋel. 15 evttohuvvon dáiddára gaskkás leatge viđás válljejuvvon loahppagilvvuide. Máret Ánne Sara, Ahmed Umar, Sandra Mujinga, Sverre Gullesen ja Wendimagegn Belete gilvalit sihke gudni ja ruđáid alde. Lea dáiddafágalaš jury mii lea válljen dan loahpalaš 5 dáiddára. Jurys leat Antonio Cataldo gii lea dáiddalaš jođiheaddji Fotogalleriet´is Oslos, Hanne Mugaas gii lea direktevra ja kurator Kunsthall Stavangeris, dáiddár Marianne Heier ja Mats Stjernstedt ja Signe Hultgren gii lea direktevra Malmö Konsthallas ja stivrajođiheaddji Sandefjord Kunstforeningas.
– Min jurys lea alla gelbbolašvuhta. Sis leat iešguđet rollat dáiddamáilmmis ja dovdet sihke Norgga, Davviriikalaš ja internášunála dáiddalávddi, dadjá Sandefjord Kunstforeninga beaivválaš jođiheaddji, Kari Berge.

Duođai áigi!

Sámi dáiddár Máret Ánne Sara lea fargga čájehan dáidáhis goappešat dain guovtti čájáhusain mat rehkenasttejuvvet máilmmi stuorámussan ja deháleamosin. 2017s son hirpmáhuhttii olles máilmmi go heŋgii 400 báhččon bohccooaivvi Documenta čájáhusas kasselis. 2022s lea ges okta golmmá dáiddáriin geat váldet badjelasás davviriikalaš paviljonga beakkán Venezia Biennalas.
– Lea duođain ge vuosttaš geardde go sámi dáiddár lea nammáduvvon dán bálkášupmái, nu ahte lei duođai áigi, dadjá Kari Berge.
– Oktasaš jurŧ oaidná Máret Ánne Sara dáiddalašvuođas allá dási ja erenoamáš relevánsa. Sus lea dehálaš jietna ja erenoamáš historja mii lea fuomášuvvon sihke nášunála ja internášunála dásis. Son geavaha dihtomielalaččat iežas sámi duogáža dáidagiidis ja addá dainnalágiin jiena sidjiide geaid mii eat gula, lohka Berge.

Čajeheame Norggas

Máret Ánne Sara muitala ahte dáidágat dán čájáhussii leat jo diibmá válljejuvvon.
– Ámmát dáiddamáilmmis lea dađibáhábut unnán sadji improviseremii nu ahte mii leat áigá jo plánen čájáhusa sisdoalu ja sajiid guđege dáiddárii ja dáidagii. Lean válljen  čájehit ovta dáidaga máid lean ráhkadan 2018´s, muhto máid in leat vel goasse čájehan dáppe Norggas. Lean válljen justte dán dáidaga danne go dat gaskkusta máilmme áigeguovdilis ja dehálaš fátta dan áiggis mas dál viggat birgehallat.  Dasalassin vel čajehan ovta ođđá dáidaga máid in leat goassege ovdal čájahan ja dasá illudan.

Dego jo vuoitan

Máid jurddašat gilvvu birrá ja jáhkát go vuoitit?
– Lea imáš ja orru rievtti mielde veadjetmeahttun gilvalit dáidagiin, muhto seammás lea maid hui somás dáhpáhus máid in leat ovdal vásihan. Lea buorre vejolašvuohta oahpásnuvvat ođđá fágafiermádagain, dáiddáriiguin ja dáidagiin. Lea somá seravat ja orun iežan mielas jo vuoitán go ámmát jury lea mu bargguid veardidan nu vuđolaččat ja nammádan mu gitta loahppagilvui. Iludan deaivat daid eará dáiddáriid ja anán stuora gutnin ahte beasan searvat.