Sámi Girječálliid Searvvi (SGS) jahkečoahkkincealkámuš Sámedikki njuolggodoarjjaortnega ektui lágádusaide.

SGS 23.04.2022 jahkečoahkkin Kárášjogas cealká ahte SGS ii leat duđavaš mo Sámedikki njuolggodoarjjaortnet lágádusaide lea doaibman. SGS dulko doarjjaortnega ulbmiliid nu ahte ortnet galgá ovddidit sámegiel originála girjjálašvuođa ja sámi girjjálašvuođa

Sámediggi (SD) sirddii 2019:s girjjálašvuođa doarjjaortnega viđa sámi lágádussii sámegielgirjjiid almmuheapmái.Lágádusain han lea sámegiel ja sámi girjjálašvuođa máhttu ja gealbu. Doarjja galgá earret eará mannat originála sámegillii čállon girjjiide, E-girjjiide, jietnagirjjiide, girjjálašvuođa gaskkusteapmái ja girjjiide mat leat jorgaluvvon sámegillii. Dát lea golmma (3) jagi geahččalanortnet ja galgá evaluerejuvvot 2022:s.

Avvir muitala cuoŋománu 8.b. 2022 ahte 2019 rájes lea girjealmmuheapmi sámegillii duppalastojuvvon mainna Sámediggi lea duđavaš. Viidásabbot čállá Ávvir ahte 2019:s almmuhuvvojedje 44 girjji, 25 dain ledje sámegiel originála girjji ja 19 girjji ledje jorgaluvvon dáža girječálliid girjjit sámegillii. Davvi Girji lágádushoavda muitala Ávvirii ahte 2020:s lea sin lágádus almmuhan 17 girjji, 8 dain ledje dáža girječálliid girjjit jorgaluvvon sámegillii. Dát logut čájehit ahte masá bealli almmuhuvvon girjjiin leat dáža girječálliid girjjit jorgaluvvon sámegillii. Dát lea duođalaš ášši.

Ávvir aviissas logai Davvi Girjji lágádushoavda ahte sii leat vuoruhan mánáid ja nuoraid girjjiid. Dat lea iešalddis buorre, muhto go ná ollu girjjit leat jorgaluvvon girjjit, de ballá SGS ahte dát čuohcá sámegiel originála girjjiid ilbmamii.

SGS illudii ođđa ortnega oažžut mii ovddida ja ovdánahttá sámegiel originála ja sámi girjjálašvuođa. Mii navddiimet ahte dát galggai dagahit ahte eanet sámegiel originála girjjit ilbmet johtilabbot. Máŋggas min miellahtuin leat muitalan SGS stivrii ahte sii šaddet vuordit guhká, guhkit go dan 2 jagi mii lea šiehtadusas, ovdal go girjjit almmuhuvvojit. SGS ii leat vuostá ahte jorgaluvvojit girjjit eará gielain muhto mii leat behtohallan go masá 50% almmuhuvvon girjjiin leat dáža girječálliid girjjit mat leat sámegillii jorgaluvvon.

Go Sámediggi dál evaluere ortnega, de bivdá SGS Sámedikki čavget njuolggadusaid nu ahte buot šaŋŋerat sámegiel originála ja sámi girjjálašvuođas duođaid ovdánit ja lassánit  Sámedikki áigumušaid mielde.